NİĞDE

GENEL TANITIMI:

Niğde yöresinin tarihi Paleolitik Dönem’e kadar uzanmaktadır.  Bölgede MÖ üç binden başlayarak Hititlerin yerleştiği, MÖ XII. yüzyılda Hitit devleti yıkılarak yerini Geç Hitit Devleti'ne bırakmıştır. Geç Hitit şehir devletleri MÖ 710-620 yılları arasında Asurların idaresi altına girmiş Asur Devleti’nin çöküşünden sonra bir süre Kilikya Krallığı’nın (MÖ 612-590) yönetimine girmiştir. Niğde yöresi, MÖ VI. yüzyıl başlarında Medler'in, MÖ 550'de Perslerin, MÖ 334'de İskender'in hâkimiyetine geçmiştir. Bu bölge MÖ 332-MS 17 yılları arasında Kapadokya Krallığı’nın, MS 17-395 yılları arasında Roma İmparatorluğu'nun idaresinde kalmıştır. 1075 yılına kadar Bizans (Doğu Roma) hâkimiyetinde kalan Niğde bölgesi XI. yüzyıldan sonra Türkleşerek Selçuklu hâkimiyetine girmiştir. Niğde 875 H./1470-71 M. yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Niğde 1863 yılında uygulanan İller Örgütü içerisinde Konya Valiliğine mutasarrıflık merkezi olarak dâhil edilmişse de Cumhuriyet döneminde (1924) İl haline getirilmiştir.

COĞRAFİ TANITIMI

İç Anadolu Bölgesi güneydoğusunda, Orta Toroslar içinde yer alan Bolkarlar ve Aladağların kuzeye doğru kıvrımlanarak sokuldukları alanın kuzeyinde kalan Niğde ili, kuzeybatıda Aksaray, kuzeyde Nevşehir, kuzeydoğuda Kayseri, batı ve güneybatıda Konya, güneyde Adana ve Mersin illeri ile komşudur. Niğde Türkiye’nin en önemli karayolu hatlarından birisi olan E-5 karayoluna 50 km mesafede olup 2009 yılında açılan ve şehirden güneydeki illere ulaşımı kolaylaştıran otoban ise Niğde’nin 5 km. doğusundan geçmektedir. Niğde, Adana’yı Ankara’ya bağlayan ve Kayseri’yi Konya’ya bağlayan karayolu üzerindedir. Karayolunun yanı sıra, Batı Anadolu’yu güneye bağlayan tarihi demiryolu, il ve ilçe merkezlerinden geçmektedir. Ayrıca ülkenin kuzey ve doğusunu batıya bağlayan ikinci bir demir yolu hattı da geçmektedir. Niğde’ye en yakın hava alanı 87 km uzaklıktaki Nevşehir Kapadokya havaalanıdır. Yine Kayseri havaalanı Niğde’ye 130 km, Adana havaalanı ise yaklaşık 200 km uzaklıktadır. Denizyolu ulaşımı olarak Mersin Limanı ise Niğde iline 199 km uzaklıktadır.  

Dağlar

İlin güney ve güneydoğu sınırlarını Bolkar Dağları oluşturmaktadır. Bolkarlar’ın en yüksek noktası 3.524 metre ile Medetsiz Tepesidir. Torosların diğer bir kolu olan Aladağlar ise ilin doğusunda bulunmaktadır. Kayseri ve Adana illeri ile sınırı belirleyen Aladağların en yüksek noktası ise 3.756 metre ile Demirkazık zirvesidir. Niğde'nin kuzeybatı kesimini Melendiz dağları kaplamaktadır. Beşparmak tepesi 2.963 metre ile Melendiz dağlarının en yüksek noktasıdır, Göllüdağ ise 2.172 metredir ve ilin yine kuzeybatısında yer alır. Niğde ilinin batı kesimini kaplayan Hasan Dağı 3.253 metredir ve Aksaray ili sınırında yer alır.

Vadiler

Çamardı Ecemiş Vadisi, Çiftlik Nar Vadisi ve Niğde Karasu Vadileri ilin başlıca vadileridir.

Akarsular

Karasu, Melendiz Çayı, Uluırmak ve Çakıt Çayı başlıca akarsulardır. Ecemiş ve Çakıt Suyu,  sularını Çukurovaya akıtır. Uluırmak'ın suyu Ihlara Vadisi'ne ulaşır. Karasu ise Akkaya Barajı'nı besler.

Göller

Aladağlar ve Bolkarlar üzerinde buzul aşınmasıyla oluşmuş birçok göl bulunmaktadır. Akgöl, Alagöl, Çinigöl, Yedigöller ve Karagöl bunların başlıcalarıdır. Narlıgöl ise çökme neticesinde oluşmuştur. Göllüdağ üzerinde bir krater gölü bulunmaktadır.

Barajlar

Karapınar ve Baldıra dereleri ile beslenen Gebere Barajı, Gümüşler ve çevresini sulamak için kurulmuş Gümüşler Barajı, Bor ovasını  sulamak amacıyla yapılmış Akkaya Barajı.

TARIMSAL YAPI:

Niğde ilinin ekonomisi tarıma dayanır. Faal nüfusun % 70'i tarımla geçinir. Sanayileşme son senelerde gelişmeye başlamıştır.

Niğde ili Anadolu'nun buğday ambarı sayılan 10 il arasında yer alır. Türkiye'de en çok elma bu ilde yetişir. Bunlara ilaveten baklagiller, ayçiçeği, patates, buğday, arpa, çavdar, fasulye, nohut, sarımsak ve şekerpancarı da yetişir.

Sebzecilik önemli değildir. Fakat meyvecilikte ileri durumdadır. Bor, Merkez ilçe, Çamardı ve Kemerhisar’da geniş elma bahçeleri vardır. Misket elması meşhurdur.

Bağcılık da önemli yer tutar. İç Anadolu'da üzüm yetiştirmede en önde gelen illerdendir. Gübreleme, sulama, modern tarım araçlarının kullanılması ve ilaçlama hızla artmaktadır. Her çeşit üründe verim seneden seneye artmaktadır.

BAĞLI KÖY VE KASABALAR:

KÜLTÜR VE TURİZM

Niğde Alaeddin Camii sanat tarihinde Taç Kapı işlemesi sayesinde önemli bir yere sahiptir.

Niğde Kalesi ve Saat Kulesi şehir merkezinde yer alan kale 9.yy eseriyken saat kulesi de 18.yy eseridir.

Akmedrese ise 15.yy tarihi eseridir.

Niğde Müzesi arkeolojik bir müzedir.

Niğde merkezinde bulunan Sungurbey Cami, Dışarı (Çelebi Hüsamettin) Cami, Murat Paşa Cami, Dört Ayak Cami, Afife Hanım Cami, Kesikbaş Cami tarihi özellikler taşıyan camiler sınıfındadır.

Aşağı Kayabaşı Kilise Cami, Yeşilburç Kilise Cami, Aktaş Kilise Cami, Fertek Kilise Cami, Hançerli Kilise Cami, Kumluca Kilise Cami

Gümüşler Manastırı Kapadokya Bölgesi’nin tek örneğidir.

Andaval (Helena) kilisesi, Ermeni kilisesi, Rum Kilisesi, Konaklı Kilisesi, Andaval Kilisesi, Küçükköy Kilisesi, Hamamlı Kilisesi, Dikilitaş Kilisesi ve Ballı Kilisesi Niğde Merkez ve Merkez’e bağlı köy ve kasabalarda bulunan kiliselerdir.  

Karaatlı Kaya Mezarları: Bir mezarın içinde aşı boyasıyla yapılmış dağ keçisini kovalayan köpek figürleri ve kapıların sağında ve solunda stilize insan figürleri kabartma olarak işlenmesi özelliğiyle dikkat çekmektedir.